8 maja 2013 roku, spotkaniem z Tomaszem Samojlikiem, doktorem nauk biologicznych Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego w Hajnówce zainaugurowała Tydzień Bibliotek.

Tomasz Samojlik – hajnowianin, urodzony w 1978 r., po studiach magisterskich w Lublinie powrócił w rodzinne strony. W 2007 r. obronił rozprawę doktorską „Antropogenne przemiany środowiska Puszczy Białowieskiej do końca XVIII wieku”. na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 2002 roku jest pracownikiem naukowym Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Bada historyczne związki człowieka z Puszczą Białowieską i wpływ człowieka na jej środowisko. Podjęte przez niego prace badawcze są jednymi z pierwszych tego typu w Polsce. Upowszechnia wiedzę o historii Puszczy Białowieskiej w artykułach naukowych, które publikuje w Kwartalniku Historii Kultury Materialnej, Roczniku Dendrologicznym, Przeglądzie Zoologicznym, Wiadomościach Archeologicznych. Jego teksty popularnonaukowe można spotkać także w Hajnowskim Kurierze Porannym, a rysunki z komentarzem ukazują się systematycznie w Gazecie Hajnowskiej. Jest redaktorem i współautorem książek: „Ochrona i łowy – Puszcza Białowieska w czasach królewskich” Białowieża 2005, „Hajnówka w starej fotografii” Hajnówka 2007, „Puszcza Białowieska w pracach przyrodników 1721 – 1831”, Warszawa 2004. „Puszcza Białowieska w pracach przyrodników i podróżników 1831-1863” . Warszawa 2012. Zasłynął jako autor i ilustrator serii książek dla dzieci mi.n o przygodach żuberka Pompika. W 2007 roku otrzymał nagrodę „Mistrz Popularyzacji Wiedzy – Złoty Umysł” w II edycji ogólnopolskiego konkursu ogłoszonego przez prezesa Polskiej Akademii Nauk. W 2010 roku wyróżniony został za niezwykle humanistyczną postawę i popularyzację wiedzy przyrodniczej w komiksach dla dzieci i młodzieży nagrodą im. Artura Rojszczaka.

Spotkanie autorskie było promocją książki kolejnej książki Piotra Daszkiewicza, Tomasza Samojlika, Bogumiły Jędrzejewskiej „Puszcza Białowieska w pracach przyrodników i podróżników 1831-1863”. (tom obejmujący lata 1721-1831 promowaliśmy w 2005 r.).

Dr Samojlik przedstawił prezentację multimedialną, ilustrującą chronologiczny zapis autorskich i anonimowych opisów, raportów, wspomnień i relacji przedstawionych w 16 rozdziałach tej cennej, naukowej publikacji. Autorzy pozyskali treści w archiwach, teksty francuskie i rosyjskie przetłumaczyli na język polski, tym samym umożliwili nam poznanie tych oryginalnych dokumentów. Wszystkie teksty zostały opatrzone biogramami autorów, naukowym komentarzem i oryginalnymi ilustracjami z epoki.

„…W Puszczy Białowieskiej w okresie między powstaniami nieodwołalnie odszedł w przeszłość rodzimy wzorzec ochrony i tradycyjnego użytkowania lasu królewskiego – ukształtowany w polsko-litewsko-białoruskiej kulturze Wielkiego Księstwa Litewskiego. Na jego miejscu od lat 40. XIX w. usiłowano wprowadzić niemiecko-rosyjski model nowoczesnego leśnictwa ze wszystkimi jego elementami: taksacją i urządzaniem lasu „uporządkowaniem” lasu pierwotnego i pozyskaniem surowca drzewnego. Ta ostatnia działalność – wyręby i sprzedaż drewna – jest szczególnie szeroko i z wielu stron odzwierciedleniem w tekstach prezentowanych w niniejszej książce. Zwrotnym wydarzeniem w historii puszczy było pierwsze carskie polowanie 1860 roku. Odwróciło ono kierunek zarządzania puszcza w stronę łowiectwa, zatrzymując tym samym na ponad 50 lat niszczenie naturalnych starodrzewi poprzez wyręby…”

Ciekawostką jest anonimowa Urzędowa Notatka o Puszczy Białowieskiej z 1831 roku. Kolejne rozdziały to: Piotra Szrettera wspomnienia z Puszczy Białowieskiej sprzed 1831 r., Konstantego I. Arseniewa – notatki z podróży przez Puszczę Białowieską w 1845 r., Dymitra J. Dołmatowa – chwytanie i hodowla żubrząt w Puszczy Białowieskiej w 1846 r., Franza Müllera – wyprawa do Puszczy Białowieskiej w 1851 r., Puszcza Białowieska w Opisaniu lasów Aleksandra Połujańskiego r. 1854., Wizyta w Puszczy Białowieskiej w 1856 r. we wspomnieniach Józefa Dunin-Karwickiego, Jacques Boucher de Crevecoeur Perthes o Puszczy Białowieskiej i żubrach w 1856 r.. Kolejne rozdziały anonimowych autorów: Tło pierwszego carskiego polowania w Puszczy Białowieskiej (1860 r.), Polowanie carskie 1860 r., Głos o Puszczy w paryskim „Kołokole” a. Hercena z 1861 r., i kolejna Urzędowa notatka o Puszczy Białowieskiej z 1861 r. Dr Samojlik zwrócił uwagę na trzy ostanie rozdziały: R. T. Viennota: Popularyzacja wiedzy o żubrze (1862 r.), Pawła Osipowicza Bobrowskiego; Materiały do geografii i statystyki Rosji zebrane przez oficerów sztabu generalnego Guberni Grodzieńskiej jako zbiór materiałów dotyczących Puszczy Białowieskiej i Wacława Przybylskiego wrażenia z Puszczy Białowieskiej, notatki z wycieczek po kraju w 1863 r.. Puszcza Białowieska i Żubry”.

Zainteresowanych książką zapraszamy do biblioteki.

Alla Gryc

Fot. Barbara Frankowska