14 października Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Tadeusza Rakowieckiego zorganizowała  spotkanie z Tomaszem Samojlikiem, doktorem nauk biologicznych.

Tomasz Samojlik – hajnowianin,  urodzony w 1978 roku,  po studiach magisterskich w Lublinie powrócił w rodzinne strony. Jest  pracownikiem naukowym  Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży, od 2002 roku.

Bada historyczne związki człowieka z Puszczą Białowieską, wpływ człowieka na środowisko Puszczy. Był realizatorem projektu mającego na celu poznanie roli człowieka w zachowaniu i przemianach środowisk leśnych Puszczy. Wyniki pierwszego etapu badań, obejmującego okres od około 500 lat p.n.e. do roku 1800 n.e., ujął w rozprawie doktorskiej, którą obronił z wyróżnieniem w 2007 roku na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Obecnie, analogicznie bada kolejny okres: XIX i XX wiek. Interdyscyplinarny charakter pracy lokuje ją w nurcie historii przyrodniczej, zajmującej się historyczną zmiennością interakcji człowieka ze środowiskiem przyrodniczym. Podjęte przez doktora badania w Puszczy Białowieskiej są jednymi z pierwszych tego typu w Polsce.

Tomasz Samojlik zajmuje się również popularyzacją wiedzy o historii Puszczy Białowieskiej, pisze artykuły naukowe i popularnonaukowe. Publikuje w Hajnowskim Kurierze Porannym. Jest redaktorem i współautorem książek: „Ochrona i łowy – Puszcza Białowieska w czasach królewskich” Białowieża 2005,  „Puszcza Białowieska w pracach przyrodników 1721 – 1831”, Warszawa 2004. Jest także autorem i ilustratorem serii książeczek dla dzieci o przygodach żuberka Pompika.
W 2007 roku otrzymał nagrodę „Mistrz Popularyzacji Wiedzy – Złoty Umysł” w II edycji ogólnopolskiego konkursu ogłoszonego przez prezesa Polskiej Akademii Nauk.

Wyróżniony za niezwykle humanistyczną postawę, nagrodzony za popularyzację wiedzy przyrodniczej  w komiksach dla dzieci i młodzieży nagrodą im. Artura Rojszczaka 2010 roku.

Najnowsze wyniki badań przedstawia podczas  spotkań organizowanych m.in. w bibliotece miejskiej. Pięknie opowiada o swoich pasjach badawczych, odkryciach naukowych, archeologicznych i historycznych, o królewskich polowaniach w puszczy.

Wykład „Hajnowszczyzna w królewskiej Puszczy Białowieskiej” połączony z prezentacją multimedialną to rewelacja dla hajnowian, w  roku jubileuszu 60 lecia nadania praw miejskich. Doktor Samojlik wywodzi pochodzenie nazwy miasta Hajnówka nieco inaczej niż wielokrotnie cytowany w literaturze Otton Hedeman „… Od nazwy strażnika, którego król August II  za wierną służbę tymże  uroczyskiem obdarował... Przez długie lata Puszczy pilnował, a różnie do akt był wpisywany to jako Hejna, to Heynym…”.

Tomasz Samojlik  w poszukiwawczych badaniach naukowych dotarł do dokumentów źródłowych, m.in. Inwentarza Leśnictwa Królewstwa Polskiego z 1670 roku. Uzasadnił pochodzenie nazwy Hajnówka, w wykładzie cytując zapis źródłowy „…W 1670 roku na uroczysku Skarbosławaka , na granicy Puszczy Podlaskiej mieszka Krzysztoph Haynow lub Hajnou…”, od jego nazwiska pochodzi nazwa miasta.

Wymienił nazwiska ówczesnych mieszkańców Straży Hajnowskiej, wygląd straży jako siedziby leśnictwa i jej obejścia oraz sąsiadującą ze strażą karczmę.

Drugim, jakże ciekawym punktem wykładu były odkrycia archeologiczne w pobliżu uroczyska Zamczysko w Puszczy Białowieskiej.

T. Samojlik z podziwem opowiadał o Archiwum w Petersburgu, jego zasobach, swoich poszukiwaniach i odkryciach. Ubolewał, że przez wojny zostały spalone i przerzedzone  nasze archiwa.

                                                 Alla Gryc
                                            Fot. T. Topolski