Dyskusyjny Klub Książki poleca...
"Tak to ten" Jerzego Sosnowskiego
Tematem rozmów podczas styczniowego spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki była książka Jerzego Sosnowskiego pt. „Tak to ten".
Sosnowski, znany także jako dziennikarz radiowej „Trójki", publicysta „Gazety Wyborczej", a także krytyk literacki, w swoim dorobku pisarskim posiada m.in. powieści „Apokryf Agłai", „Prąd zatokowy", czy zbiór opowiadań „Linia nocna".
Jest także laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich, w 2006 r. wyróżniono go „Złotym Grotem"- nagrodą Stowarzyszenia Sztuka- Edukacja-Promocja. Tym bardziej zaskakujący wydaje się być fakt, że książka „Tak to ten" nie otrzymała pochlebnych opinii naszych klubowiczów.
Klubowicze zgodnie uznali, że lektura „Tak to ten" jest wielkim testem cierpliwości czytelniczej. Wielowątkowa powieść, której akcja rozgrywa się na trzech płaszczyznach: rzeczywistej, historycznej i fantastycznej, wymaga od czytelnika wyjątkowego skupienia i kojarzenia faktów. Jednak, co sprawdzili sami klubowicze, stworzenie i uporządkowanie mapy wątków książki graniczy z cudem.
Niewyjaśnione okoliczności zdobycia Kołobrzegu w czasie II wojny światowej, a także osnuty tajemnicą Zakład Higieny Rasowej „Jutrzenka Rzeszy", zdają się być wątkiem kluczowym powieści, a przy okazji, najciekawszym. Jednak autor, podobnie jak pozostałe opisywane historie, potraktował go zbyt pobieżnie, skupiając swoją uwagę na wymyślaniu kolejnych.
Rzeczywistość przedstawiona w „Tak to ten" ukazuje cały wachlarz osobowości naszych czasów. Mamy tam niespełnionego dziennikarza radiowego, wyalienowanego poetę- homoseksualistę, księdza podejrzanego o współpracę z SB, nowobogackiego biznesmena, sfrustrowaną i gotową na wszystko licealistkę, a także kobietę owładnietą manią rozwikłania zagadki sprzed lat. Oczywiście, to tylko jedne z wielu postaci stworzonych przez Sosnowskiego, ich problemy i życiowe historie być może dają obraz kondycji współczesnego Polaka, jednak jest to rys bardzo zdawkowy, nie wzbogacający nas w szczególną wiedzę o człowieku.
Trzecia płaszczyzna „Tak to ten"- fantastyczna, to mieszanka snu, marzeń i parapsychologii, a poruszanie się po niej niestety nie wprowadziło klubowiczów w stan wyjątkowego skupienia.
Sosnowski za wszelką cenę starał się stworzyć powieść na wskroś nowoczesną. Zagęszczenie konwencji i aluzji literackich, posługiwanie się nowoczesnymi formami komunikowania tj. wypowiedzi radiosłuchaczy, blog internetowy, czy teksty piosenek, momentami mogą zniechęcić czytelnika, a nawet wprawić go niekiedy w irytację.
Dyskusja zakończyła się stwierdzeniem, że mogłaby to być bardzo dobra książka, niestety, zabiegi artystyczne i zamysł autora zeszły na dziwny, zdaniem klubowiczów, zły tor. Gdyby kontynuowany był najciekawszy wątek Zakładu Higieny Rasowej „Jutrzenka Rzeszy", nawet za sprawą zupełnej fikcji literackiej, a liczbę bohaterów zmniejszono o połowę, lektura ksiązki „Tak to ten" należałaby do przyjemnych. Sosnowski postawił przed czytelnikiem pewne wyzwania, jednak on jeden jest w stanie im wszystkim sprostać i tylko on zna klucz do odczytania wszystkich aluzji i ukrytych treści.
Kolejne spotkanie w klubie już 25 lutego, a dyskusja dotyczyć będzie książki „Ministerstwo bólu" Dubravki Ugresic.
Joanna Kisielewska